FİİLLERİN ANLAM ÖZELLİKLERİ

* İş (Kılış) Fiili:

Bu fiiller öznenin (işi yapan) etkisiyle gerçekleşir. Özne bir nesneye ihtiyaç duyar. Fiilin başına “onu” sözcüğünü getirebiliriz, anlamlı olur. İş (kılış) fiili “Neyi, Kimi?” sorularına cevap verir. Nesne cümlenin içinde olabilir de olmayabilir de. Önemli olan fiilin nesne alıp almadığıdır.                                                                                                                   Taşı-, oku-, yaz-, aç-, gör-, sil-, al-, ver- …                                                                                                                     Kardeşim bana hediye aldı. (Neyi aldı? Onu.)

 *Hareket (Durum) Fiili:

Bu fiiller öznenin (işi yapan) etkisiyle gerçekleşir. Özne bir nesneye ihtiyaç duymaz. Fiilin başına “onu” sözcüğünü getiremeyiz, anlamlı olmaz. Durum fiili “Neyi, Kimi?” sorularına cevap vermez. Durum fiili, öznenin süreklilik gösteren bir halini anlatır.                                                                                                                                                                 Uyu-, sus-, otur-, ağla-, gül-, yat-, uzan-, dur-, yürü- …                                                                                                 Trenle gelmiş. (Neyi gelmiş?)

*Oluş Fiili:

Bu fiiller öznenin etkisiyle gerçekleşmez, kendiliğinden gerçekleşir, zaman içerisinde yavaş yavaş bir durumdan başka bir duruma geçer. Oluş fiili nesne alamaz.                                                                                                                      Küflen-, sarar-, sol-, ekşi-, çürü-, bayatla-, yeşer-, uza-, büyü-, morar-, kızar- …                                                        Ağaçlardaki yapraklar sarardı.