İkilemeler

Anlamı kuvvetlendirmek için sözcüklerin farklı şekillerde bir araya gelmesiyle oluşan sözcük gruplarına ikileme denir. İkilemelerde sözcüklerin yeri değiştirilemez. İkilemeler her zaman ayrı yazılır ve sözcükleri arasında herhangi bir noktalama işareti konmaz.

İkilemelerin oluşum şekilleri:

Aynı sözcüklerin tekrarlanması ile oluşturanlar : güzel güzel, tatlı tatlı, yavaş yavaş.

Yakın anlamlı sözcüklerin bir araya gelmesiyle oluşturulanlar: doğru dürüst, yalan yanlış , eş dost, akıl fikir , ak pak, akıl fikir…

Zıt anlamlı sözcüklerin bir araya gelmesi ile oluşturulanlar: aşağı yukarı, ileri geri, irili ufaklı…

Biri anlamlı biri anlamsız sözcüklerin bir araya gelmesiyle oluşturulanlar:

eğri büğrü , eski püskü, ufak tefek , yırtık pırtık…

İkisi de anlamsız sözcüklerin bir araya gelmesiyle oluşturulanlar: abuk sabuk,

abur cubur, ıvır zıvır , paldır küldür..

Yansıma sözcüklerin bir araya gelmesiyle oluşturulanlar: fokur fokur , şırıl şırıl, gümbür gümbür , tıkır tıkır…

Eş anlamlı sözcüklerin bir araya gelmesiyle oluşturulanlar: ses seda , şan şöhret, zarar ziyan , güçlü kuvvetli…

İkinci sözcüğün başına “m” sesi getirilerek oluşturulanlar : para mara , ev mev, yemek memek

Sözcüklere hal eklerinin getirilmesiyle oluşturulanlar: düşe kalka, tepeden tırnağa…

Tamlama şeklinde oluşturulanlar : güzeller güzeli, efelerin efesi, beterin beteri…

“Mi” ile oluşturulanlar: güzel mi güzel , eski mi eski…

 “De” ile oluşturulanlar : para da para, iş de iş…

“Ve” ile oluşturulanlar: ancak ve ancak…

 “Falan” sözcüğü getirilerek oluşturulanlar: masraf falan…