5. sınıf

Atasözleri ve Deyimlerin Ortak Özellikleri Halkın ortak malıdır . Söyleyeni belli değildir. Kısa özlü sözlerdir. Kalıplaşmış sözlerdir. Genellikle mecaz anlam taşırlar. Atasözleri ve Deyimler Arasındaki Farklar Atasözleri cümle şeklindedir, deyimler genellikle sözcük grubu şeklindedir.  Atasözleri topluma öğüt verir, deyimler içinde bulunulan durumları anlatır.

Koşul(Şart) – Sonuç Cümlesi Fiilin belli bir şarta bağlı olarak yapılıp yapılmayacağını bildiren cümlelere şart sonuç cümlesi denir. Temel yargının gerçekleşmesi bir şarta bağlanmıştır. Koşul ve sonuç kısmı gerçekleşmemiştir. Koşul sonuç cümlelerinde “-sen, ama, üzere fakat, -dıkça… ” ek ve sözcükleri vardır cümlede. Koşul bildiren ek veya sözcüğün yerine “-mak şartı” ile getirilebilir. İyi beslenmezse

Amaç – Sonuç Cümlesi Bir fiilin hangi amaçla yapılıp yapılmadığını bildiren cümlelere amaç sonuç cümlesi denir. Fiile “Hangi amaçla?” sorusu sorulur. Bu cümlelerde sonuç kısmı gerçekleşmiştir, amaç kısmı gerçekleşmemiştir. “İçin, diye, üzere, – mek için…” ek ve sözcükler kullanılır bu cümlelerde. Onunla konuşmak için geldim. (Hangi amaçla?) Bebeği uyandırmayalım diye zile basmadık. Seni görmeye geldiler. Sınavı

Sebep(Neden) – Sonuç Cümlesi Bir fiilin hangi gerekçe ile yapılıp yapılmadığını bildiren cümlelere sebep-sonuç cümlesi denir. Fiile “Neden? Niçin?” soruları sorulur. Sebep sonuç cümlelerinde sebep ve sonuç kısmı gerçekleşmiştir. Sebep sonuç cümleleri genellikle “-dığı için, -den dolayı, -den ötürü , diye, çünkü , demek ki…” sözcük ve eklerle yapılır. Hasta olduğu için hastaneye gitti . (Neden?) Erken

Nesnel Anlatım (Nesnel Cümle) Duygu ve düşüncelere dayanmayan, kişisel görüşleri içermeyen, doğruluğu kişiden kişiye değişmeyen yargıların olduğu cümlelere nesnel cümle denir. Nesnel cümlelerin kanıtlanabilirlik özelliği vardır yani ispatlanabilir. Nesnel cümleler herkese göre aynı olan tartışmaya açık olmayan cümlelerdir. Türkiye’nin başkenti Ankara’dır. Türkiye’nin başkenti İzmir’dir. (Yanlış olduğu ispatlanabilir.) Alfabemizde sekiz ünlü harf vardır. Türkiye yedi coğrafi

Öznel Anlatım ( Öznel Cümle) Kişisel düşüncelere dayanan, kişisel görüşleri içeren, kişiden kişiye değişen yargıların olduğu cümlelere öznel cümle denir. Öznel cümlelerin kanıtlanabilirlik niteliği yoktur. Bu cümlelerde bence, bana göre anlamı vardır. Öznel cümleler tartışmaya açık cümlelerdir, ispatlanamaz . Bu mevsimde en güzel çiçek güldür . Bu kasaba inanılmaz güzellikte. En eğlenceli sanattır bale. Geçen senenin

Atasözleri Tecrübe ve gözlemlere dayanarak söylenmiş , söyleyeni belli olmayan, anonim , öğüt verici nitelikteki genellikle mecaz anlam içeren cümlelere atasözü denir . Cümle şeklindedir. Atasözleri topluma yol gösterir, gelenek ve görenekleri yansıtır. Ayağını yorganına göre uzat. Korkunun ecele faydası yoktur. Son pişmanlık fayda etmez. Atasözlerindeki sözcüklerin geri değiştirilemez , sözcüklerin yerine eş anlamlısı ya

Deyimler Bir olayı, durumu, kavramı daha etkileyici anlatmak için iki veya daha fazla sözcüğün bir araya gelmesiyle oluşan genellikle mecaz anlamda kullanılan sözcük gruplarına deyim denir. Deyimler genellikle mastar halindedir. Ağzı kulaklarına varmak: sevinmek Gözden düşmek: değerini kaybetmek Deyimlerdeki sözcüklerin yerine eş anlamlısı getirilemez. Çünkü deyimler kalıplaşmıştır. Akla karayı seçmek : sıkıntı çekme Deyimdeki sözcükler yer değiştirilebilir

Eş Anlamlı (Anlamdaş) Sözcükler Yazılışları farklı anlamı aynı olan sözcüklere eş anlamlı (anlamdaş) sözcükler denir. Cümledeki sözcüğün yerine eş anlamlısı getirilirse cümlenin anlamı bozulmaz. Her sözün eş anlamı yoktur. kolay -basit okul -mektep öğretmen -muallim öğrenci -talebe sözcük -kelime misafir -konuk amaç -gaye UYARI: Sözcüğün cümledeki anlamına göre eş anlamı değişebilir. Dost kara günde belli olur.

Mecaz Anlam (Değişmece) Sözcüğün gerçek anlamından uzaklaşarak edindiği anlamlara mecaz anlam denir. Mecaz anlamda kullanılan sözcüğün yerine  başka bir sözcük getirebiliriz genellikle. Boş konuşmaktan yorulmadın mı? (gereksiz) Yaşadıkları o kadar acıydı ki… (üzücü) Sinema biletlerimiz yandı mı? (iptal olmak)